Czy fundamenty ogrodzenia działki można betonować zimą?
Ogrodzenia działki, nawet te stosunkowo masywne, trudno zaliczyć do „poważnych” elementów budowlanych. Na pewno nie mają one takiego znaczenia dla trwałości domu i bezpieczeństwa jego mieszkańców, jak na przykład betonowe fundamenty, murowane ściany nośne czy żelbetowe stropy. Nie znaczy to jednak, że podczas wykonywania ogrodzeń nie trzeba dochowywać odpowiedniej staranności. Dotyczy to szczególnie betonowania ich fundamentów, z którego lepiej zrezygnować, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że temperatura może spaść poniżej zera.
Ogrodzenie działki nigdy nie jest w stanie całkowicie uchronić mieszkańców przed intruzami, którzy chcieliby się dostać na jej teren. Zwykle wystarczy jednak, gdy na tyle wyraźnie wyznacza ono granice własności, że postronne osoby rezygnują z wchodzenia na działkę bez zgody jej właścicieli.
Choć ze względu na swoją funkcję, ogrodzenie nie musi być bardzo wysokie i solidne, to powinno być na tyle mocno osadzone w gruncie, by nie mogło się wywrócić. Upadek ogrodzenia oznaczałby nie tylko straty finansowe, ale mógłby również stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia domowników i ich gości, a także przypadkowych osób, przechodzących w jego pobliżu. Dotyczy to szczególnie ciężkich ogrodzeń – murowanych, żelbetowych lub metalowych.
Betonowe fundamenty ogrodzeń
Dla stabilności ogrodzeń duże znaczenie mają ich fundamenty, wykonywane teraz przede wszystkim z betonu. Ich rodzaj i wymiary, a zwłaszcza głębokość, liczona od poziomu terenu na działce, zależą od wysokości ogrodzenia i jego ciężaru, a także od warunków gruntowych na działce. Podobnie jak dla fundamentów domu, lepsze warunki do posadowienia ogrodzeń są wtedy, gdy na działce jest przepuszczalny dla wody zagęszczony piasek niż plastyczne, pęczniejące podczas zamarzania gliny lub iły.
Pod ogrodzeniami, które są pełnymi murami lub ścianami żelbetowymi, fundamenty mają przeważnie postać ciągłych ław, podobnych do tych, które wykonuje się pod ścianami nośnymi większości murowanych domów jednorodzinnych. Podobnie jest wtedy, gdy pod ażurowym ogrodzeniem z metalowymi przęsłami jest podmurówka wymurowana z betonowych bloczków (Fot. 1 i 2).
Inaczej jest, gdy konstrukcję ogrodzenia stanowią słupy – stalowe, żelbetowe, murowane lub murowane z rdzeniami żelbetowymi – pomiędzy którymi są metalowe lub drewniane przęsła. Ich fundamentami są zazwyczaj prostopadłościenne stopy betonowe, które – ze względu na konieczną dużą stabilność słupów ogrodzeniowych – są zazwyczaj zagłębione w gruncie bardziej niż podłużne ławy.
Betonowanie fundamentów ogrodzeń
Podczas wykonywania fundamentów ogrodzeń należy przestrzegać tych samych zaleceń, jak podczas betonowania innych betonowych i żelbetowych elementów konstrukcyjnych domu. Od jakości betonu zależy bowiem nie tylko ich nośność, ale i trwałość.
Paradoksalnie łatwiej ją zachować wtedy, gdy do wykonania ogrodzenia potrzeba dużo mieszanki betonowej (Fot. 3). Wtedy bowiem zamawia się ją w wytwórni i przywozi z na budowę betonowozami (Fot. 4), więc jest gwarancja, że do jej przygotowania użyto pewnego cementu, wyprodukowanego w cementowni, a jej skład jest zgodny z recepturą.
Większe ryzyko jest wtedy, gdy do wykonania fundamentów ogrodzeń potrzeba na tyle małych ilości mieszanki, że nie opłaca się jej przywozić z wytwórni betonowozem. Oczywiście dobrze jest połączyć wykonywanie ogrodzenia z betonowaniem innych elementów domu, bo wtedy można to zrobić „przy okazji” – przy użyciu betonu towarowego.
Gdy jednak docelowe ogrodzenie działki wykonuje się już po zakończeniu budowy domu (co zdarza się często), to do wykonania jego fundamentów mieszankę betonową przygotowuje się zwykle na miejscu w niewielkiej betoniarce. Jej jakość jest – z wielu względów – gorsza niż z wytwórni, ale to nie znaczy, że nie należy dołożyć starań, by miała jak najlepsze parametry.
Zobacz: Jak zrobić dobry beton w warunkach małej budowy?
Problem jest mniejszy, gdy na placu budowy pozostały jeszcze pewne ilości żwiru i piasku. Gorzej, jeśli ich nie ma i trzeba je dopiero sprowadzić, co może nie być zbyt opłacalne, biorąc pod uwagę, że nie potrzebujemy większych ilości kruszywa.
W takiej sytuacji lepiej jest więc zakupić suchą mieszankę betonową w workach, do której wystarczy jedynie dodać odpowiednią ilość wody i wymieszać w betoniarce. Korzyść przy tym jest też taka, że jej skład jest zgodny z recepturą. Ważne jedynie, by taka gotowa mieszanka pochodziła od renomowanego producenta – tylko wtedy będziemy mieć pewność, że w jej składzie jest pewny cement, pochodzący z cementowni, a nie jakaś mieszanka cementowo-popiołowa, niespełniająca wymagań normy cementowej.
Zobacz: Dlaczego do budowy domu należy używać tylko pewnego cementu?
Wykonywanie fundamentów ogrodzeń zimą
Podobnie jak innych elementów z betonu, także fundamentów ogrodzeń lepiej nie wykonywać wtedy, gdy temperatura zbliża się do zera, a tym bardziej, gdy możliwe są okresowe przymrozki. Jeśli jednak z jakichś powodów nie chcemy tych prac przełożyć na później, gdy warunki pogodowe będą korzystniejsze, to należy zrobić wszystko, by beton miał jednak odpowiednią wytrzymałość i trwałość.
Zobacz: Czy można betonować elementy domu podczas mroźnej pogody?
Gdy do wykonania ogrodzeniowych fundamentów zamierzamy użyć betonu towarowego, to zamawiając go trzeba poprosić, by miał on domieszki przeciwmrozowe, a najlepiej, żeby był podgrzany. Podobnie należy postąpić też wtedy, gdy mieszanka betonowa będzie przygotowywana na placu budowy w betoniarce. Oprócz dodania domieszek, warto do zarobienia mieszaniny pewnego cementu z kruszywem użyć gorącej wody, zamiast zimnej.
Także po zabetonowaniu fundamentów ogrodzeń należy pamiętać o zabezpieczeniu ich przed mrozem, przez okrycie ich od góry na przykład płytami styropianowymi, odpowiednio przyciśniętymi, żeby wiatr ich nie porwał. Jeśli grunt nie jest zmrożony, to sam będzie chronił świeży fundament przed ucieczką ciepła, które wydziela się podczas wiązania cementu.
Są jednak takie elementy ogrodzeniowe, których lepiej nie wykonywać, gdy temperatura spadła wyraźnie poniżej zera, a grunt jest już choćby częściowo zmrożony. Takimi elementami są na pewno słupy bramy wjazdowej (Fot. 5), które muszą być bardzo stabilne, by później mogła się ona otwierać i zamykać bez problemów. Przy czym nie ma większego znaczenia, czy jest to brama przesuwna, czy uchylna, choć w tej drugiej ciężar skrzydeł jest w całości przekazywany na podtrzymujące je słupy.
Zobacz: Z jakich powodów elementów z betonu lepiej nie wykonywać podczas mrozów?
Uwaga! Wszystkie uwagi dotyczące osadzania w gruncie słupów ogrodzeniowych dotyczą także betonowych fundamentów obiektów małej architektury, będących elementami wyposażenia przydomowych ogrodów.
WIĘCEJ NA TEN TEMAT:
Jak w niskiej temperaturze betonować elementy konstrukcyjne domu?
Jak betonować elementy domu, by nie uszkodził ich mróz?
Jakie domieszki do betonu warto stosować na budowie domu?
Dlaczego mieszankę betonową po ułożeniu w formie trzeba starannie zagęścić?
Jak betonować elementy domu podczas upalnego lata?
Co zrobić, gdy podczas betonowania elementów domu temperatura jest poniżej zera?