Dlaczego drewno źle znosi kontakt z betonem, a beton – z drewnem?
Zarówno drewno, jak i beton to materiały, które są stosowane w budownictwie od dawna. Oczywiście, z drewna budowano domy – można by rzec – od zarania dziejów. W takim zastosowaniu beton jest materiałem dużo młodszym. Jednak obecnie – nawet w domach jednorodzinnych – jest go znacznie więcej niż drewna, i to nie tylko pod względem wagowym, ale i objętościowym.
W Polsce domy jednorodzinne są przeważnie murowane i mają strome dachy, których więźba wykonana jest z drewna, oraz żelbetowe stropy i schody. Zdecydowanie mniej jest u nas domów drewnianych, zwłaszcza tych wykonanych z pełnych bali, ale i one mają piwnice i fundamenty z betonu (Fot. 1).
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/1-1-1024x689.png)
Zobacz: Dlaczego bez betonu nie da się zbudować domów drewnianych?
Bardzo krótka historia betonu i żelbetu
Beton był wprawdzie stosowany już w starożytności, ale – w porównaniu z naszymi czasami – w bardzo ograniczonym zakresie do budowy domów. Od współczesnego betonu cementowego różnił się też tym, że spoiwem były w nim popioły wulkaniczne.
Swoją obecną pozycję w budownictwie beton zawdzięcza uruchomieniu produkcji cementu portlandzkiego, co stało się mniej więcej dwieście lat temu. Został on tak nazwany z powodu kolorystycznego podobieństwa do bardzo dobrego i drogiego kamienia z okolic Portland (Anglia). Taka nazwa cementu miała więc też swoje znaczenie marketingowe.
Jednak największe znaczenie dla ogromnej popularności betonu w budownictwie miało – niedługo potem – wynalezienie żelbetu (żelazobetonu, żelbetonu), czyli betonu zbrojonego prętami stalowymi w strefach rozciąganych. Dzięki temu z betonu, który ma małą wytrzymałość na rozciąganie, można było wykonywać także konstrukcyjne elementy zginane, takie jak belki i stropy, nawet te o dużych rozpiętościach.
Od tego więc czasu nie tylko drewno, które samo z siebie ma zarówno dużą wytrzymałość na ściskanie, jak i na zginanie, ale również elementy wykonane z betonu, mogą zgodnie dbać o to, by zbudowane z nich domy były bezpieczne dla mieszkańców i miały dużą trwałość.
Różnice pomiędzy drewnem i betonem
Drewno i beton – jako materiały budowlane – różnią się oczywiście bardzo od siebie. Przy czym dotyczy to nie tylko ich parametrów technicznych oraz tego, że naturalne, organiczne drewno – w przeciwieństwie do mineralnego betonu – jest materiałem palnym.
Zobacz: Dlaczego konstrukcje z betonu – bardziej niż z innych materiałów – są odporne na ogień?
Przede wszystkim jednak drewno źle reaguje na zawilgocenie. Gdy przez dłuższy czas nie może wysychać, jego struktura zaczyna się niszczyć, w czym duży udział mają wtedy atakujące drewno owady i grzyby. Dlatego tak ważne jest, by drewniane elementy domu pozostawały suche – najlepiej przez cały czas jego użytkowania.
Inaczej jest z betonem, który w środowisku o podwyższonej wilgotności jest w stanie nawet zwiększyć swoją wytrzymałość. Jest tak jednak tylko wtedy, gdy na wykonane z niego elementy nie działa woda, w której kwasy są organiczne. Ponieważ znajdują się one na przykład w wilgotnej ziemi roślinnej, dlatego ważne, żeby fundamenty domu były chronione przed nimi skuteczną izolacją przeciwwilgociową (Fot. 2).
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/2-1-1024x691.png)
Eliminowanie kontaktu drewna z betonem
Powierzchniowy kontakt elementów drewnianych z betonowymi mógłby utrudniać ich naturalne wysychanie i być powodem ich degradacji. Z kolei kwasy organiczne, powstające podczas korozji biologicznej drewna, mogłyby niszczyć strukturę betonu, a w elementach żelbetowych dodatkowo powodować korozję prętów zbrojeniowych.
Dlatego zarówno drewniane, jak i betonowe elementy domu źle znoszą wzajemny i bezpośredni kontakt, choć z pewnością negatywne tego konsekwencje są dużo szybsze i bardziej dotkliwe dla drewna niż betonu. Wyjątkiem są jedynie sytuacje, gdy jest to kontakt chwilowy, co ma miejsce na przykład podczas formowania elementów żelbetowych w drewnianych deskowaniach. Jednak i wtedy lepiej, jeśli są one wykonane z uodpornionych na wilgoć płyt wiórowych niż z surowych desek (Fot. 3).
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/3-1-1024x690.png)
Natomiast we wszystkich tych miejscach domu, w których kontakt drewnianych elementów z betonowymi będzie trwały, powinny być one oddzielone warstwą izolacji przeciwwilgociowej, wykonanej z papy asfaltowej. W domach ze stromym dachem dotyczy to na przykład murłat ułożonych na żelbetowym wieńcu dachowym (Fot. 4). Podobnie jest w domu ze ścianami z drewnianych bali, które również od żelbetowego stropu nad piwnicą powinny być oddzielone izolacją z papy (Fot. 5).
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/4-1-1024x689.png)
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/5-1-1024x689.png)
Także drewniane słupy nie powinny stać bezpośrednio na wykonanych z betonu elementach domu. Nawet te, które podpierają konstrukcję więźby dachowej dobrze jest oddzielić od żelbetowego stropu przekładką z papy (Fot. 6), choć po ułożeniu pokrycia dachowego nie będzie on narażony na zawilgocenie.
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/6-1024x689.png)
Tym bardziej dotyczy to drewnianych słupów, podtrzymujących dach ganku wejściowego. Tu najlepiej, jeśli będą one odsunięte od betonowego podestu za pomocą osadzonych w nim stalowych podstaw (Fot. 7). Dzięki takiemu rozwiązaniu, słupy wystawione na bezpośrednie działanie czynników atmosferycznych, nie będą narażone za zawilgocenie podczas opadów deszczu i śniegu.
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/7-1-1024x689.png)
Pewny cement bez drewna
Bezpośredni (i niekorzystny dla obu stron) kontakt elementów betonowych i drewnianych można w trakcie budowy domu łatwo wyeliminować, przez oddzielenie ich za pomocą izolacji przeciwwilgociowej. Nie da się jednak tego zrobić, jeśli kawałki drewna znajdą się w mieszance betonowej (Fot. 8) – wtedy żelbetowe i betonowe elementy będą niszczone od środka, obniżając z czasem swoją trwałość i parametry wytrzymałościowe.
Taka sytuacja ma miejsce wtedy, gdy do przygotowania mieszanki betonowej – zamiast pewnego cementu, wyprodukowanego w cementowni (Fot. 9), zostaną użyte różnego rodzaju mieszanki cementowo-popiołowe o nieznanym składzie. To właśnie w użytym do ich wyprodukowania popiele mogą zdarzyć się niespalone kawałki drewna i węgla. Dlatego – niezależnie od konieczności oddzielania od siebie drewnianych i betonowych elementów domu – należy zadbać o to, by te ostatnie były zawsze wykonane z betonu, w którym spoiwem jest wyłącznie pewny cement, pochodzący z cementowni.
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/8-1024x691.png)
![](https://pewnycement.pl/wp-content/uploads/2023/12/9-1024x691.png)
WIĘCEJ NA TEN TEMAT
Dlaczego do budowy domu należy używać tylko pewnego cementu?
Do czego w konstrukcjach żelbetowych stal jest potrzebna betonowi, a beton – stali?
Czy beton może korodować w podobny sposób jak stal?
Od czego zależy nośność, sztywność i trwałość konstrukcji betonowych i żelbetowych?
Dlaczego w domach ze stropami żelbetowymi mieszkańcy mogą czuć się bezpiecznie?
Dlaczego ściany domów z żelbetowym szkieletem konstrukcyjnym są odporne na uszkodzenia?
Jak zrobić dobry beton w warunkach małej budowy?
Dlaczego konstrukcje monolityczne można wykonywać tylko z żelbetu?