Jakie oznaczenia powinny mieć worki z cementem?
Składy i supermarkety budowlane mają bardzo bogatą ofertę różnego rodzaju cementów. Problem w tym, że nie zawsze różnią się one od siebie jedynie przeznaczeniem i niektórymi właściwościami. Czasem są to po prostu produkty cementopodobne. Dlatego przed zakupem warto zwrócić uwagę na to, co tak naprawdę znajduje się w workach.
Jakość cementu ma podstawowe znaczenie dla parametrów technicznych przygotowywanych z jego udziałem mieszanek betonowych oraz zapraw cementowych i cementowo-wapiennych. Więc choć na wytrzymałość i trwałość elementów betonowych i murowych ma wpływ wiele czynników, także wykonawczych, to bez pewności, że użyty cement jest dobrej jakości, nigdy nie uzyskamy oczekiwanych (czytaj: dobrych) efektów.
CEMENT NA MAŁEJ BUDOWIE
Na potrzeby budowy domu jednorodzinnego nie kupuje się zwykle większych ilości cementu. Jego fundamenty, stropy czy schody wykonuje się przeważnie z betonu towarowego, przywożonego na plac budowy betonowozami i podawanego na miejsce specjalnymi pompami. Za jakość takiej mieszanki betonowej, a więc także za rodzaj i właściwości zastosowanego cementu, odpowiada wyłącznie wytwórnia. Ponieważ zużywa ona znacznych ilości cementu, zamawia go zazwyczaj bezpośrednio w cementowni lub u związanych z nią dystrybutorów i magazynuje go luzem w swoich silosach (Fot. 1).
Inaczej jest na małej budowie – tu cement kupuje albo wykonawca za wiedzą inwestora, albo – bardzo często – on sam. Zatem to zwykle inwestor bierze odpowiedzialność za to, jaki cement – z wszystkimi tego konsekwencjami – zostanie użyty do budowy jego domu (Fot. 2). Dobrze więc, żeby miał tego świadomość i podczas dokonywania zakupów wybierał wyłącznie te worki, które wypełnione są pewnym cementem.
Fot. 1 – Wytwórnie betonu zazwyczaj kupują pewny cement luzem bezpośrednio w cementowniach i przechowują go w silosach
Fot. 2 – To bardzo ważne dla bezpieczeństwa i trwałości domu, by podczas jego budowy używać wyłącznie pewnego cementu
ZNAK CE
W pierwszej kolejności powinien sprawdzić, czy na workach jest europejski znak CE (Fot. 3), świadczący o tym, że jest w nich cement dopuszczony do obrotu i stosowania we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Powinien się jedynie przyjrzeć, czy litery C i E nie są zbyt blisko siebie. Wtedy może to być bowiem – niemające nic wspólnego z gwarancją jakości i bezpieczeństwa cementu – oznaczenie, które jest skrótem China Export, przy czym jego podobieństwo do znaku europejskiego jest raczej nieprzypadkowe.
Zgodnie z ustawą o wyrobach budowlanych oznaczeniem dopuszczenia cementu do obrotu i stosowania może być też znak budowlany B, ale obowiązuje on tylko na terenie Polski.
Fot. mz.gov.pl
Fot. 3 – Oznaczone tym znakiem wyroby budowlane są bezpieczne i dopuszczone do obrotu na terenie całej Unii Europejskiej
Fot. SPC
Fot. 4 – Taki znak na workach jest gwarancją, że znajduje się w nich tylko pewny cement, wyprodukowany w cementowni
PEWNY CEMENT
Dużym ułatwieniem dla osób niezwiązanych zawodowo z budownictwem jest oznaczenie PEWNY CEMENT (Fot. 4), które znajduje się na workach z cementem czołowych jego wytwórców, zrzeszonych w Stowarzyszeniu Producentów Cementu. Dzięki znakowi PEWNY CEMENT kupujący może w prosty sposób odróżnić produkt o gwarantowanej jakości i powtarzalnych właściwościach, od cementu, który nie spełnia wymagań normowych, przez co jego użycie może mieć negatywny wpływ na parametry techniczne, bezpieczeństwo i trwałość wykonanych elementów budowlanych.
OZNACZENIA NORMOWE
Norma PN-EN 197-1:2012, dotycząca cementów powszechnego użytku, określa nie tylko parametry, jakie muszą mieć różne jego rodzaje i odmiany, ale też jak powinny być oznaczone worki, w które są one pakowane. Oznaczenia te są dość skomplikowane i przez to trudne do rozszyfrowania przez laika. Mogą one wyglądać na przykład tak: CEM II/B-V 32,5 N-LH/HSR/NA. Wystarczy je jednak znać choćby w ograniczonym zakresie, żeby mieć pewność, iż to co kupiliśmy jest pod względem jakości pewnym cementem, który spełnia wszystkie – bardzo rygorystyczne – wymagania normowe.
Najważniejszym jest symbol CEM, oznaczający rodzaj cementu. Na budowach domów jednorodzinnych najczęściej stosowane są dwa z nich: CEM I – „czysty” cement portlandzki oraz CEM-II – cement portlandzki z dodatkami (żużlowy, krzemionkowy, puculanowy, popiołowy, łupkowy, wapienny lub wieloskładnikowy). Pozostałe to: CEM III – cement hutniczy, CEM IV – puculanowy i CEM V – wieloskładnikowy.
Każdy z rodzajów cementu ma jeszcze odmiany – A, B i C, które zależą od zawartości innych niż klinkier składników głównych.
Bardzo ważną informacją, podawaną na workach, jest klasa wytrzymałości cementu: 32,5; 42,5 oraz 52,5. Każda z nich ma jeszcze wyróżnik, określający tempo narastania wytrzymałości wczesnej: R – wysoka, N – normalna oraz L – niska (tylko dla cementów rodzaju CEM III).
Specjalne właściwości cementu definiują jeszcze takie wyróżniki, jak LH – cement o niskim cieple hydratacji, SR lub HSR – cement odporny na siarczany, czy NA – cement o niskiej zawartości alkaliów.
Uwaga! Jeśli oznaczenia na workach jedynie przypominają te normowe, nie powinniśmy ich kupować – nie jest to zapewne pewny cement, wyprodukowany w cementowni, a jedynie mieszanka cementowo-popiołowa, pochodząca z różnego rodzaju mieszalni. Zwykle zresztą nazwa „Mieszanka cementowo-popiołowa” jest napisana na worku, ale przeważnie na dole i niewielkimi literami. Warto to jednak sprawdzić, bo gdy ktoś kupi worek cementu z takim napisem, nie może uważać, że został oszukany.
NORMA CZY APROBATA TECHNICZNA
Jeśli producent nie powołuje się na normę PN-EN 197-1, lecz jedynie na Aprobatę Techniczną, wydaną przez certyfikowaną – polską lub zagraniczną – instytucję badawczą, to lepiej zrezygnować z zakupu takiego cementu. Oznacza to bowiem, że jego wyrób nie spełnia rygorystycznych wymagań normowych. Lepiej więc nie ryzykować, że elementy wykonane przy użyciu takiego cementu (lub mieszaniny cementowo-popiołowej), nie będą miały wystarczającej trwałości lub oczekiwanych parametrów technicznych.
PRODUCENT
Na każdym worku cementu jest podana nazwa i adres producenta. Jeśli jest nim cementownia, na pewno możemy być spokojni o jakość kupowanego cementu.
INNE OZNACZENIA NA WORKACH
Na workach cementu powinna znaleźć się również data produkcji oraz gwarantowany przez producenta okres przydatności do użycia. To ważne, ponieważ przeterminowany cement może nie mieć już tych wszystkich parametrów co „świeży”.
Na workach z cementem powinien być też znak ostrzegawczy Xi, ponieważ jest on zaliczany do preparatów niebezpiecznych o działaniu drażniącym.
* * *
Sytuację z cementem można by porównać do tego, co oferuje na przykład rynek wędlin. Są na nim kiełbasy, do których wyprodukowania zużyto 120 g mięsa na każde 100 g wyrobu. Ale bywają również takie, w których zawartość mięsa nie przekracza 50%! Mimo więc, że jedne i drugie nazywane są kiełbasami, to zdecydowanie różnią się od siebie. I to nie tylko smakiem… Dlatego kupując cement, warto wcześniej – we własnym interesie – uważnie przeczytać, co jest napisane na workach, w które został zapakowany.
WIĘCEJ NA TEN TEMAT:
Jakiego cementu najlepiej użyć na budowie domu?
Jakiej wody można użyć do przygotowania mieszanki betonowej?
Co zrobić, żeby przygotowany na budowie beton był mocny i trwały?